Daşınan Zenit Raket kompleksləri
Добавлено: 28 ноя 2014, 17:44
Daşınan Zenit-Raket Kompleksi (DZRK) nədir və ya biz düşmən vertalyotunu nə ilə vurduq
Qarabağ və Əfqanıstan müharibəsi veteranı, ehtiyatda olan kapitan, hərbi ekspert Tərlan Eyvazovun araşdırmasını təqdim edir!
Son düşmən helikopterinin vurulması olayı ilə əlaqədar döyüşçü dostlarımız İqla və bu tipli silahlarla bağlı maraqlı mülahizələr irəli sürür, təhlillər verirlər. Əfqanıstanda xidmət etdiyim üçün o vaxtlar mücahidlərin SO -na qarşı istifadə etdiyi «Stinqer» raketləri barədə söz mülahizələrimi oxucularla bölüşmək istərdim.
STİNQER, tam adı-FİM-S2 STİNQER, PZRK (Perenasnoy Zenit-Raketnoy Kompleks, Son düşmən helikopterinin vurulması olayı ilə əlaqədar döyüşçü dostlarımız İqla və bu tipli silahlarla bağlı maraqlı mülahizələr irəli sürür, təhlillər verirlər. Əfqanıstanda xidmət etdiyim üçün o vaxtlar mücahidlərin SO -na qarşı istifadə etdiyi «Stinqer» raketləri barədəsöz mülahizələrimi oxucularla bölüşmək istərdim.
STİNQER, tam adı-FİM-S2 STİNQER, PZRK (Perenasnoy Zenit-Raketnoy Kompleks, Daşınan Zenit-Raket Kompleksi) tipli siah olub, Zemlya-Vozdux raketləri ilə təhciz edilmişdir.1981-ci ildən ABŞ ordusunun silahlanmasına daxildir.
Uzunluğu 1,52 sm, çəkisi təxminən 10 kq olduğu üçün bir və ya iki nəfər tərəfindən rahat idarə olunur.Məlum olduğu kimi 1985-ci ilə qədər sovet hərbi uçan maşınları Əfqanıstan səmasında şəksiz amirlik edirdilər.Mücahidlərin ən çox ehtiyat etdikləri sovet hərbi helikopterləri onlara çox ziyan vururdu. Məhz 1985-ci ildə silahlı əfqan müxalifətinə kömək edən ABŞ hərbi təlimatçılarının israrlı tələbləri nəticəsində konqres bu raketlərin mücahidlərə verilməsinə icazə verdi.Bu silah o dövr üçün bahalı qiymətə, 80 min dollara idi.Ona görə də tələb belə idi ki,onu istifadə edən mücahid üç stinqerə ən azı bir döyüş uşağını məhv etməlidir. Və buna görə həmin şəxs 3 milyon əfqani pul mükafatı alırdı.Əks halda həmin yaraqlı edam edilirdi. Bu səbəbdən də atıcılar risqə gedərək üç stinqeri uçan obyektəvə tərəf yönləndirb onaları müxtəlif bucaqlar altında əyərək atəş açırdılar.Məhz bu halda atəşin hədəfə dəymə əmsalı çox böyük olurdu.
Stinqerlər 180-3800 m., bəzən isə 4800 metrə qədər məsafəni vura bilirdi.Əsasən istiyə yönləndiyi, həmçinin onun kodu təbii ki sovetlərə naməlum olduğu üçün sovet, həmçinin əfqan ordusunun aviasiyasına olduqca böyük ziyan verirdi.Bu illər ərzində sovet aviasiyası 114 təyyarə, 332 vertalyot itirmişdi. Əfqan ordusu isə müvafiq olaraq 120 təyyarə, 169 vertalyotun döyüş itkisinə məruz qalmışıdı.Təbii ki, bütün bu itkilərin mütləq əksəriyyəti ABŞ stinqerlərinin payına düşürdü.Sovet kəşfiyyatı (əsasən QRU) bu stinqerlərin birini əldə edib onun haqqında bilgi almağa çox səy etdi.Amma bu çox çətin idi.Çünki mücahidlər bu silahı göz bəbyi kimi qoruyurdular. ( Bu haqda həm ABŞ-da, həm də Rusiyada bədii və sənədlli filmlər çəkilb) Ən nəhayət sovet kontingentinin orda olduğu son müddətlərdə kəşfiyyatçlar bu raketin salamat nümunəsini əldə edə bildilər.Lakin onun əleyhinə hər hansı bir müdafiə sisteminin düzəldilməsinə isə zaman qalmadı.Həm SSRİ, həm də Sovet Ordusu ləgv edilərək tarixin arxivinə getdi…
Tərlan Eyvazov
ehtiyatda olan zabit.
Əfqanıstan və Qarabağ müharibəsi iştirakçısı.
Qarabağ və Əfqanıstan müharibəsi veteranı, ehtiyatda olan kapitan, hərbi ekspert Tərlan Eyvazovun araşdırmasını təqdim edir!
Son düşmən helikopterinin vurulması olayı ilə əlaqədar döyüşçü dostlarımız İqla və bu tipli silahlarla bağlı maraqlı mülahizələr irəli sürür, təhlillər verirlər. Əfqanıstanda xidmət etdiyim üçün o vaxtlar mücahidlərin SO -na qarşı istifadə etdiyi «Stinqer» raketləri barədə söz mülahizələrimi oxucularla bölüşmək istərdim.
STİNQER, tam adı-FİM-S2 STİNQER, PZRK (Perenasnoy Zenit-Raketnoy Kompleks, Son düşmən helikopterinin vurulması olayı ilə əlaqədar döyüşçü dostlarımız İqla və bu tipli silahlarla bağlı maraqlı mülahizələr irəli sürür, təhlillər verirlər. Əfqanıstanda xidmət etdiyim üçün o vaxtlar mücahidlərin SO -na qarşı istifadə etdiyi «Stinqer» raketləri barədəsöz mülahizələrimi oxucularla bölüşmək istərdim.
STİNQER, tam adı-FİM-S2 STİNQER, PZRK (Perenasnoy Zenit-Raketnoy Kompleks, Daşınan Zenit-Raket Kompleksi) tipli siah olub, Zemlya-Vozdux raketləri ilə təhciz edilmişdir.1981-ci ildən ABŞ ordusunun silahlanmasına daxildir.
Uzunluğu 1,52 sm, çəkisi təxminən 10 kq olduğu üçün bir və ya iki nəfər tərəfindən rahat idarə olunur.Məlum olduğu kimi 1985-ci ilə qədər sovet hərbi uçan maşınları Əfqanıstan səmasında şəksiz amirlik edirdilər.Mücahidlərin ən çox ehtiyat etdikləri sovet hərbi helikopterləri onlara çox ziyan vururdu. Məhz 1985-ci ildə silahlı əfqan müxalifətinə kömək edən ABŞ hərbi təlimatçılarının israrlı tələbləri nəticəsində konqres bu raketlərin mücahidlərə verilməsinə icazə verdi.Bu silah o dövr üçün bahalı qiymətə, 80 min dollara idi.Ona görə də tələb belə idi ki,onu istifadə edən mücahid üç stinqerə ən azı bir döyüş uşağını məhv etməlidir. Və buna görə həmin şəxs 3 milyon əfqani pul mükafatı alırdı.Əks halda həmin yaraqlı edam edilirdi. Bu səbəbdən də atıcılar risqə gedərək üç stinqeri uçan obyektəvə tərəf yönləndirb onaları müxtəlif bucaqlar altında əyərək atəş açırdılar.Məhz bu halda atəşin hədəfə dəymə əmsalı çox böyük olurdu.
Stinqerlər 180-3800 m., bəzən isə 4800 metrə qədər məsafəni vura bilirdi.Əsasən istiyə yönləndiyi, həmçinin onun kodu təbii ki sovetlərə naməlum olduğu üçün sovet, həmçinin əfqan ordusunun aviasiyasına olduqca böyük ziyan verirdi.Bu illər ərzində sovet aviasiyası 114 təyyarə, 332 vertalyot itirmişdi. Əfqan ordusu isə müvafiq olaraq 120 təyyarə, 169 vertalyotun döyüş itkisinə məruz qalmışıdı.Təbii ki, bütün bu itkilərin mütləq əksəriyyəti ABŞ stinqerlərinin payına düşürdü.Sovet kəşfiyyatı (əsasən QRU) bu stinqerlərin birini əldə edib onun haqqında bilgi almağa çox səy etdi.Amma bu çox çətin idi.Çünki mücahidlər bu silahı göz bəbyi kimi qoruyurdular. ( Bu haqda həm ABŞ-da, həm də Rusiyada bədii və sənədlli filmlər çəkilb) Ən nəhayət sovet kontingentinin orda olduğu son müddətlərdə kəşfiyyatçlar bu raketin salamat nümunəsini əldə edə bildilər.Lakin onun əleyhinə hər hansı bir müdafiə sisteminin düzəldilməsinə isə zaman qalmadı.Həm SSRİ, həm də Sovet Ordusu ləgv edilərək tarixin arxivinə getdi…
Tərlan Eyvazov
ehtiyatda olan zabit.
Əfqanıstan və Qarabağ müharibəsi iştirakçısı.